ტექნიკური დავალება
პრეამბულა
ახალციხის მუნიციპალიტეტის სოფელ საყუნეთის მეჩეთს საქართველოს
კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრის 2012 წლის 20 მარტის N3/86 ბრძანებით
მინიჭებული აქვს კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსი.
მეჩეთი აშენებულია მე-20 საუკუნის დასაწყისში. იგი მდებარეობს სოფლის
განაშენიანებაში. აღმოსავლეთის მხრიდან ემიჯნება სამოსახლო
ტერიტორიას, ადრე პერიოდში მეჩეთს გარშემოსავლელი გააჩნდა, ხოლო
მიმდინარე ეტაპზე მოსახლის ეზოს ღობეა მიდგმული. გადმოცემის მიხედვით,
ადიგენელ მუსლიმებს, რომლებიც მექაში იყვნენ მოსალოცად, უკან
დაბრუნებულებმა, სოფელში საშუალო ზომის ქვებით მეჩეთი ააგეს.
შესასვლელი კარი მოწყობილია ჩრდილოეთიდან, რომელიც მიწის მიმართ
მაღლაა განთავსებული. შესასვლელის თავზე არაბულწარწერიანი ქვაა
წყობაში ჩასმული. შენობის სადა კედლები ორ რიგად დაწყობილი ღიობებით
არის დანაწევრებული. ქვედა ღიობები განიერი და თაღოვანია, ხოლო ზედა
რეგისტრში მცირე ზომის თაღოვანი სარკმლებია.
შენობის ინტერიერში ოთხი სვეტი ამაგრებს ხის ჭერს. ჭერი და ოთხივე სვეტი
გაფორმებულია ორნამენტებით. სამხრეთ კედლის შუაში მდებარეობს
მლოცველთათვის განკუთვნილი ნიშა - მიჰრაბი. ინტერიერის
სამხრეთ-დასავლეთ კუთხეში მინბარი მოშლილია, რომლის კვალი შეიმჩნევა
კედლის ნალესობაზე. მეჩეთის იატაკი ხისაა. ჭერის ცენტრალური ნაწილი
გუმბათის საკმაოდ დიდი სფეროთია ხაზგასმული, ხოლო სამხრეთით, მიჰრაბის
წინ - მცირე ზომის გუმბათის სფეროა მოცემული. ცენტრალური გუმბათი
ეყრდობა ხის სვეტებს. სვეტების კაპიტელები და ძირები დეკორატიულად
არის გაფორმებული. გუმბათი მოხატულია ორნამენტებითა და წარწერებით.
ჩრდილო-დასავლეთ კუთხეში მოწყობილია ხის ხვეული კიბე, რომლითაც
შესაძლებელია ასვლა ანტრესოლზე. ანტრესოლის მოაჯირი გაფორმებულია
ორნამენტით, იატაკი და კონსტრუქცია ხისაა. შენობა გადახურულია თუნუქის
ოთხფერდა სახურავით, რომლის ცენტრში გუმბათია ამოყვანილი.
მეჩეთში შესასვლელი კიბე დაშლილია. ფასადისა და ინტერიერის მხრიდან
აღმოსავლეთ, ჩრდილოეთ და დასავლეთ კედლებზე ბზარებია, ყველა ბზარი
განვითარებულია კედლების ზედა ნაწილში, განსაკუთრებით ღიობების თავზე.
ღიობების თაღების ქვები დაძრულია, რამდენიმე ჩამოწეულია. ინტერიერში
კედლების ნალესობა დაზიანებულია. დაზიანებულია ან დაკარგულია
სარკმლების ხის ჩარჩოები, სახურავის თუნუქის ბურული. ასევე
დაზიანებები აქვს კარნიზს - დაშლილია ხის ელემენტები. გამოსაკვლევია
სხვენში ხის კონსტრუქციის მდგომარეობა.
ზოგადი სახელმძღვანელო პრინციპები
საქართველოს ტერიტორიაზე არსებული კულტურული ფასეულობების
მოვლა-პატრონობა და მათი შენარჩუნება უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია
სახელმწიფოს განვითარების პროცესში. მძიმე მდგომარეობაში მყოფი
ძეგლებისათვის აუცილებელია სარეაბილიტაციო სამუშაოების ჩატარება,
რისთვისაც შესადგენია შესაბამისი საპროექტო დოკუმენტაცია, რომელიც
განსაზღვრავს რეაბილიტაციის მიმართულებებს.
მიზანი და ძირითადი პირობები
ძეგლის რეაბილიტაციის საპროექტო-სახარჯთაღრიცხვო დოკუმენტაციის
შედგენის მიზანია მისი მდგრადი განვითარების, ერთიანობის ურღვევობის,
ავთენტურობის შენარჩუნების, ინტერპრეტაციისა და დაცულობის
უზრუნველყოფა.
ჩასატარებელმა სამუშაოებმა უნდა უზრუნველყოს მისი არსებული მძიმე
მდგომარეობის გამოსწორების აუცილებელი ყველა ასპექტი. ჩასატარებელი
სამუშაოები მოითხოვს გამორჩეულად ფაქიზ მიდგომას, კარგად გამართულ
მეთოდოლოგიურ ხელმძღვანელობას, სწორ კონსტრუქციულ და მაღალპროფესიულ
გადაწყვეტას.
საპროქტო დოკუმენტაციის მოსამზადებლად უნდა ჩატარდეს კვლევითი და
საფიქსაციო სამუშაოები, ჩამოყალიბდეს რეკომენდაციები და შესაბამისად
შესრულდეს საპროექტო-სახარჯთაღრიცხვო დოკუმენტაცია. საპროექტო
დოკუმენტაციამ უნდა მოიცვას არსებული მდგომარეობის გამოსწორების
აუცილებელი ყველა ღონისძიება.
შენობის სახურავის, სხვენის, ჭერის ხის დეკორატიულ-მხატვრული
ელემენტების მდგომარეობის შესწავლის, აზომვის, ანალიზისა და
ჩასატარებელი სამუშაოების დაგეგმვისთვის, მიზანშეწონილია ხარაჩოების
მოწყობა.
საყოველთაოდ აღიარებული პრინციპების დაცვით, ზემოთ ჩამოთვლილი
მიზნების მისაღწევად ნებისმიერი ჩარევა უნდა იყოს:
- შეძლებისდაგვარად მინიმალური და ადვილად უკუქცევადი;
- გამოყენებული უნდა იქნას ეკოლოგიურად უსაფრთხო და ორიგინალთან
თავსებადი მასალები;
- ჩარევა არ უნდა უქმნიდეს საფრთხეს ძეგლის რომელიმე კულტურულ
ღირებულებას;
- ყველა ჩარევა უნდა იყოს მკაცრად და დეტალურად დოკუმენტირებული.
პროექტირებისას აუცილებლად გასათვალისწინებელია, რომ:
ძეგლზე ფიზიკური ჩარევები უნდა განხორციელდეს წინასწარ შედგენილი
დოკუმენტაციის მიხედვით, ძეგლის ავთენტურობისა და მისი მთლიანობის
დაცვით;
საპროექტო დოკუმენტაცია უნდა დამუშავდეს საქართველოს
კანონმდებლობისა და კანონქვემდებარე ნორმატიული დოკუმენტების
მოთხოვნების გათვალისწინებით, თანამედროვე ტექნოლოგიების
გამოყენებით, მათ შორის პროექტით გათვალისწინებული სარეაბილიტაციო
სამუშაოები და მეთოდოლოგია უნდა დაისახოს საქართველოს კანონის
„კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ“ მოთხოვნებისა და ძეგლთა დაცვითი
საერთაშორისო გამოცდილების გათვალისწინებით. საქართველოს მთავრობის
2007 წ. 28 მარტის №62 დადგენილების „მშენებლობის უსაფრთხოების წესების“
მოთხოვნათა შესაბამისად;
გაწმენდითი (მიწის მოხსნა) სამუშაოების ჩატარების აუცილებლობის
შემთხვევაში, გაწმენდითი სამუშაოები უნდა ჩატარდეს არქეოლოგიური
ზედამხედველობით;
გაწმენდითი და კვლევითი სამუშაოების განხორციელების პროცესში
შენობის გარკვეული ნაწილების/ფრაგმენტების გადაწყობის აუცილებლობის
შემთხვევაში, სამშენებლო მასალა უნდა დაფიქსირდეს, მოიხსნას და
დასაწყობდეს არქიტექტორ-რესტავრატორის ზედამხედველობით;
შენობის ფიქსაციის, მათ შორის კონსტრუქციული მდგომარეობის, ასევე
ჭერისა და სხვა დეკორატიული ხის ელემენტების, გუმბათის მხატვრობის
ადგილზე კვლევისთვის, საჭირო იქნება ხარაჩოების მოწყობა.
განხორციელებული კვლევების დასკვნა-რეკომენდაციების საფუძველზე
დადგენილი სარეაბილიტაციო მეთოდოლოგია და საჭირო ჩარევები, პირველ
ეტაპზე შეთანხმდეს შემსყიდველთან;
შემსყიდველი იტოვებს უფლებას საპროექტო სამუშაოების მიმდინარეობის
პერიოდში დააზუსტოს ისეთი ტექნიკური პირობები, რომლებიც არ
გამოიწვევენ სამუშაოების მოცულობათა და შინაარსის მნიშვნელოვან
ცვლილებებს. აგრეთვე, შემსყიდველი იტოვებს უფლებას სატენდერო
დავალებისა და სატენდერო წინადადების საფუძველზე დააზუსტოს
მოთხოვნები მისაღები (დასამუშავებელი) საპროექტო-სახარჯთაღრიცხვო
დოკუმენტაციის მიმართ;
გრაფიკული მასალა უნდა მომზადდეს ციფრულ (ვექტორული DWG, DXF, PLN გაფართოების
ფაილი - Autocad, Archicad პროგრამული უზრუნველყოფის გამოყენებით);
გასაწევი მომსახურება ორეტაპიანია. შესრულებული სამუშაოების
ჩაბარების საბოლოო ვადა განისაზღვრება ხელშეკრულების გაფორმებიდან
არაუგვიანეს 4 (ოთხი) კალენდარული თვით.
სრული ტექნიკური დავალება იხილეთ მიბმული ფაილის სახით.